Trang chủ Bờ cõi biển đảo Nhịp sống biển đảo
06:46 | 22/11/2022 GMT+7

Người truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo Cù Lao Chàm

aa
Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.
Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú
Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam

Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.

Ông Trần Hối

Ông Trần Hối

Nghỉ học, ông bắt đầu đi làm thuê với nghề bào chế và bán thuốc Bắc cho tiệm Quảng Nam phong của Hoa kiều ở Vĩnh Điện.

Khi làm việc cho hiệu thuốc thời gian rảnh ông cũng giao du với nhiều bạn bè, ông nhận thấy trẻ em ở đất liền ngoài học chữ Hán, còn được học chữ quốc ngữ. Người dân quê ông đa số không biết chữ, nhất là quốc ngữ nên ông luôn suy nghĩ về điều đó.

Đáng quý là dù đi làm thuê nhưng ông biết tiết kiệm tiền, ước mơ sau này sẽ về quê giúp đỡ con em trên đảo học chữ quốc ngữ để biết đọc, biết viết và nâng cao hiểu biết. Nói là làm nhưng khi bắt tay vào thực hiện ông gặp không ít khó khăn.

Nhờ những năm theo học ở Hội An, Trần Hối có quen biết với Phan Thêm (Cao Hồng Lãnh) và được tuyên truyền về chủ nghĩa Cộng sản, giác ngộ cách mạng nên sau này ông mới tham gia cách mạng.

Năm 1934, Cao Hồng Lãnh xuất dương sang Hồng Kông, tham gia hoạt động trong tổ chức Đảng Cộng sản Đông Dương tại Trung Quốc thì Trần Hối mất liên lạc. Cũng từ mối quen biết này, những năm 1929-1936, Trần Hối liên hệ với một người họ hàng của Phan Thêm là Phan Hiền để nhờ hỗ trợ, giúp tiền mua sách vở, bút, mực về Cù Lao Chàm mở lớp dạy trẻ em học quốc ngữ miễn phí. Thời gian này, ông cũng đi làm thuê lấy tổ yến sào trên đảo cho chủ thầu để mưu sinh.

Năm 2022, kỷ niệm 115 năm sinh của ông, nhân dân Cù Lao Chàm luôn nhớ về Trần Hối - người thanh niên tiến bộ có công đóng góp to lớn cho việc truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo và người quản lý yến sào đầu tiên của Hội An sau ngày đất nước thống nhất.

Với những cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, ông được Ủy ban Kháng chiến - Hành chính Miền Nam Trung bộ tặng Bằng khen và Chính phủ tặng Huân chương kháng chiến hạng Ba.

Để có kinh phí duy trì lớp học, ông mạnh dạn tổ chức một đội hô bài chòi và một đội chèo thuyền đến ngày lễ, Tết thì tổ chức để gây quỹ. Mặc dù điều kiện còn khó khăn nhưng việc tổ chức các hoạt động cũng rất bài bản, ông phân công các bạn trong làng như Trần Thiện, Trần Hoang phụ trách thực hiện, Vương Tranh làm thư ký, Trần Bân làm thủ quỹ.

Tháng 4.1945, trước sự việc lý trưởng bị dân kêu kiện do gian lận về công quỹ nên quận trưởng cách chức. Sự việc bất đắc dĩ khi Hội đồng hương chính xã tín nhiệm, vận động nên ông ra ứng cử và được nhân dân bầu trúng cử làm lý trưởng Cù Lao Chàm đến tháng 8.1945. Lúc này, phong trào truyền bá chữ quốc ngữ do chính phủ Trần Trọng Kim đề ra được nhân dân hưởng ứng tích cực. Trần Hối nhanh chóng vận động thanh niên trong xã tổ chức một nhóm gồm Trần Hối, Lê Dinh, Vương Tranh, Vương Ninh, Trần Bân, Nguyễn Diên để tổ chức truyền bá chữ quốc ngữ cho nhân dân trên đảo rất sôi nổi.

Cách mạng Tháng Tám thành công tại Hội An thì ngày 21.8.1945, chính ông Trần Hối - lý trưởng Cù Lao Chàm tuyên bố xóa bỏ chính quyền thực dân phong kiến, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời và ông được bầu làm chủ tịch.

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Sau khi bầu cử Quốc hội năm 1946, thực hiện chủ trương hợp nhất của Chính phủ, Hội An được chia làm 8 khu phố. Khu VIII (Tân Hiệp) gồm các đảo Cù Lao Chàm ông Trần Hối làm chủ tịch. Cuối năm 1947, Ủy ban kháng chiến nhập vào Ủy ban hành chính gọi là Ủy ban Kháng chiến - hành chính, ông tiếp tục làm làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến - hành chính khu. Tháng 2.1949, ông được kết nạp vào Đảng.

Tháng 1.1955, ông được Thị ủy Hội An bố trí tập kết ra miền Bắc làm cầu đường quốc lộ 1 tại Thanh Hóa. Sau đó ông công tác tại công ty khai thác gỗ Khe Nóng, Hà Tĩnh, những năm 1956-19577, làm trưởng phòng sản xuất gỗ Khe Nà thuộc Công ty quốc doanh lâm nghiệp Nghệ An. Năm 1958, tổ chức bố trí ông ra công tác tại Công ty Thuốc nam thuốc bắc Hà Nội. Cuối năm 1961 ông làm Cửa hàng trưởng Cửa hàng cung cấp, bán buôn thuốc nam, thuốc bắc ở 54 phố Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội thuộc Quốc doanh dược phẩm Hà Nội đến tháng 10.1974 thì nghỉ hưu.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông về lại quê hương Tân Hiệp sinh sống và cơ duyên đến với ông một lần nữa khi được làm nghề khai thác yến. Việc khai thác nguồn yến sào Cù Lao Chàm, trước đây chính quyền Việt Nam Cộng hòa giao cho chủ thầu là người Hoa, hợp đồng vẫn còn trong thời hạn khai thác đến hết năm 1976.

Tuy nhiên, sau khi Cù Lao Chàm được giải phóng, chính quyền cách mạng mời người trực tiếp quản lý khai thác yến đến làm việc, tuyên truyền, giải thích chính sách của nhà nước đối với việc quản lý tài nguyên quý hiếm, vận động bàn giao lại việc quản lý và khai thác yến sào cho UBND thị xã Hội An, kể cả số công nhân lao động, ghe thuyền, phương tiện, dụng cụ khai thác. Ngay sau khi nhận bàn giao, chính quyền thị xã cử ông Trần Hối quản lý. Tháng 11.1975 , UBND thị xã Hội An thành lập Đội quản lý và khai thác yến, có trụ sở tại Cù Lao Chàm và tiếp tục bổ nhiệm ông Trần Hối làm đội trưởng.

Mặc dù tuổi cao nhưng ông là một đảng viên mẫu mực, có uy tín, luôn tham gia các hoạt động tại địa phương, từ năm 1981 đến năm 1983 ông được bầu vào ban chấp hành Đảng bộ xã Tân Hiệp và làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã. Ở vị trí công tác nào ông cũng hoàn thành tốt nhiệm vị được giao, được đồng chí, đồng nghiệp kính trọng.

Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Với tiêu đề: “Kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,5%”, hãng thông tấn Prensa Latina của Cu Ba trong tuần qua đã ca ngợi nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh hơn dự kiến.
Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào
Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào được diễn ra từ ngày 27-01/10, tại thành phố Kaysone Phomvihane, tỉnh Savannkhet (Lào), đã thu hút sự tham gia của những doanh nghiệp đến từ 02 nước gồm 120 gian hàng. Đây cũng là cơ hội gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, thắt chặt, phát triển hơn nữa mối quan hệ truyền thống hữu nghị, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước.
Theo Báo Quảng Nam
Nguồn: baoquangnam.vn

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Hơn 300 chiến sĩ Hải quân cơ động giúp nhân dân ngay trong đêm

Trong đêm 19/11, Vùng 4 Hải quân và Học viện Hải quân đã khẩn trương điều động hơn 300 cán bộ, chiến sĩ cùng nhiều trang bị, phương tiện cứu hộ và nhu yếu phẩm tham gia hỗ trợ nhân dân trước diễn biến mưa lớn kéo dài gây ngập sâu tại nhiều địa phương trong tỉnh Khánh Hòa.
Lữ đoàn 127 tuyên truyền chống khai thác hải sản bất hợp pháp cho ngư dân

Lữ đoàn 127 tuyên truyền chống khai thác hải sản bất hợp pháp cho ngư dân

Ngày 16 và 17/11, tại đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang, Lữ đoàn 127, Vùng 5 Hải quân tổ chức đoàn công tác tuyên truyền chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) cho ngư dân trên vùng biển Tây Nam. Thượng tá Nguyễn Văn Chiến, Phó Chính ủy Lữ đoàn chủ trì.
Ngư dân Cà Mau tham dự phiên tòa giả định chống khai thác IUU

Ngư dân Cà Mau tham dự phiên tòa giả định chống khai thác IUU

Ba phiên tòa giả định tại Cà Mau giúp hơn các ngư dân hiểu rõ mức phạt và trách nhiệm pháp lý khi vi phạm quy định chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trên biển.
Việt Nam sẵn sàng cùng quốc tế hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong chống khai thác IUU

Việt Nam sẵn sàng cùng quốc tế hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong chống khai thác IUU

Ngày 06/11/2025, tại họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng đã trả lời một số câu hỏi của phóng viên.

Đọc nhiều

Cán bộ, học viên Học viện Hải quân dầm mình giúp nhân dân trong mưa lũ

Cán bộ, học viên Học viện Hải quân dầm mình giúp nhân dân trong mưa lũ

Từ đêm ngày 19 đến sáng ngày 21/11, Học viện Hải quân đã điều động lực lượng cơ động cứu trợ nhân dân trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa (thôn Thủy Sương, Phú Hậu, Nghiệp Thành, xã Suối Hiệp).
Tin quốc tế ngày 21/11: Hé lộ kế hoạch hòa bình 28 điểm cho Ukraine; Campuchia - Thái Lan lập bản đồ cắm mốc biên giới tạm thời

Tin quốc tế ngày 21/11: Hé lộ kế hoạch hòa bình 28 điểm cho Ukraine; Campuchia - Thái Lan lập bản đồ cắm mốc biên giới tạm thời

Hé lộ kế hoạch hòa bình 28 điểm cho Ukraine; Campuchia - Thái Lan lập bản đồ cắm mốc biên giới tạm thời... là tin quốc tế đáng chú ý ngày 21/11.
Ninh Bình: chủ động, sáng tạo trong công tác thông tin đối ngoại

Ninh Bình: chủ động, sáng tạo trong công tác thông tin đối ngoại

Theo Báo cáo số 56/BC-VPUBND của Văn phòng UBND tỉnh Ninh Bình về kết quả công tác thông tin đối ngoại năm 2025, tỉnh tiếp tục đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định vai trò chủ động, sáng tạo trong quảng bá hình ảnh, tiềm năng, lợi thế của địa phương đến bạn bè quốc tế.
Trên 110 tỷ đồng ủng hộ đồng bào miền Trung, Tây Nguyên khắc phục hậu quả mưa lũ

Trên 110 tỷ đồng ủng hộ đồng bào miền Trung, Tây Nguyên khắc phục hậu quả mưa lũ

Trong Lễ phát động ngày 21/11 tại Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Bùi Thị Minh Hoài kêu gọi toàn dân phát huy truyền thống nhân ái, chung tay hỗ trợ miền Trung và Tây Nguyên vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống sau thiên tai. Ngay tại sự kiện, các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã ủng hộ trên 110 tỷ đồng.
Lực lượng Hải quân cứu hơn 2.200 lượt người trên biển

Lực lượng Hải quân cứu hơn 2.200 lượt người trên biển

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị tổng kết Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, giai đoạn 2019 - 2025; Hoạt động “Hải quân nhận đỡ đầu con ngư dân” giai đoạn 2022 - 2025 do Quân chủng Hải quân tổ chức diễn ra vào ngày 21/11/2025, tại Thành phố Hải Phòng.
Cán bộ, học viên Học viện Hải quân dầm mình giúp nhân dân trong mưa lũ

Cán bộ, học viên Học viện Hải quân dầm mình giúp nhân dân trong mưa lũ

Từ đêm ngày 19 đến sáng ngày 21/11, Học viện Hải quân đã điều động lực lượng cơ động cứu trợ nhân dân trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa (thôn Thủy Sương, Phú Hậu, Nghiệp Thành, xã Suối Hiệp).
Điện Biên chủ động phòng chống cháy rừng, bảo vệ hơn 592 nghìn ha đất lâm nghiệp

Điện Biên chủ động phòng chống cháy rừng, bảo vệ hơn 592 nghìn ha đất lâm nghiệp

Điện Biên có hơn 592 nghìn ha đất quy hoạch lâm nghiệp, với tỷ lệ che phủ rừng đạt 44,69%. Trước nguy cơ cháy rừng cao trong mùa khô, tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp chủ động để bảo vệ diện tích rừng hiện có.
infographic lich su hinh thanh va phat trien lien hiep cac to chuc huu nghi viet nam
infographic 10 thang nam 2025 ha noi don 2822 trieu luot khach du lich
infographic quan he huu nghi truyen thong va hop tac nhieu mat viet nam phan lan
quan he huu nghi truyen thong viet nam trieu tien
infographic khuyen cao ve chieu tro gia danh cong an de lua dao
infographic chien dich tu hao viet nam nhuom do khong gian mang chao mung quoc khanh 29
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Ấn Độ tặng Giải thưởng Hòa bình Romesh Chandra cho bà Nguyễn Thị Bình
[Video] Lễ dâng y Kathina tại Đà Nẵng: Sợi dây gắn kết Phật giáo các nước châu Á
Cả nước hướng về Thái Nguyên: Chung tay giúp người dân vượt qua mưa lũ
Trailer lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất
[Video] Không khí rộn ràng ngày khai giảng năm học mới trên cả nước
[Video] Petr Tsvetov: Việt Nam ấm áp và thân thuộc
Việt Nam - Cuba: 65 năm cùng chung nhịp đập
[Video] Thiếu tướng Lào kể chuyện nhân dân Việt Nam che chở giữa mưa bom 1972
[Video] Bạn bè quốc tế gửi lời chúc tới nhân dân Việt Nam
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Thời tiết hôm nay (19/11): Không khí lạnh tăng cường, có nơi dưới 5 độ C

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời tiết hôm nay (ngày 19/11), Bắc Bộ nhiều nơi trời rét, có mưa, mưa rào; riêng vùng núi và trung du trời rét đậm; vùng núi cao có nơi rét hại, nhiệt độ dưới 5 độ C.
Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (14/10): Mưa giông kéo dài ở nhiều nơi

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (14/10), ở khu vực Đông Bắc Bộ, khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế, cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Thời tiết hôm nay (10/9): Bắc Bộ mưa lớn

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (10/9), khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông cục bộ.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Đơn giản hóa thủ tục hành chính về kinh doanh dịch vụ việc làm và đưa người lao động đi làm việc nước ngoài

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2020/QĐ-TTg ngày 13/9/2025 việc phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Phiên bản di động