Trang chủ Bờ cõi biển đảo Nhịp sống biển đảo
06:46 | 22/11/2022 GMT+7

Người truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo Cù Lao Chàm

aa
Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.
Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú Cù Lao Chàm bắn pháo hiệu kêu gọi tàu thuyền trên biển về nơi tránh trú
Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam Tuyên truyền phổ biến pháp luật cho ngư dân khai thác thủy sản trên vùng biển Tây Nam

Ông Trần Hối, bí danh là Huy, sinh năm 1907 tại Tân Hiệp, Điện Bàn, Quảng Nam (nay là xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Sinh ra trong gia đình trung nông, thuở nhỏ ông vào đất liền học chữ Hán và học trường tiểu học Pháp - Việt, Hội An đến lớp nhì năm thứ nhất (Cours Moyen 1ère année) thì nghỉ học do gia đình gặp khó khăn.

Ông Trần Hối

Ông Trần Hối

Nghỉ học, ông bắt đầu đi làm thuê với nghề bào chế và bán thuốc Bắc cho tiệm Quảng Nam phong của Hoa kiều ở Vĩnh Điện.

Khi làm việc cho hiệu thuốc thời gian rảnh ông cũng giao du với nhiều bạn bè, ông nhận thấy trẻ em ở đất liền ngoài học chữ Hán, còn được học chữ quốc ngữ. Người dân quê ông đa số không biết chữ, nhất là quốc ngữ nên ông luôn suy nghĩ về điều đó.

Đáng quý là dù đi làm thuê nhưng ông biết tiết kiệm tiền, ước mơ sau này sẽ về quê giúp đỡ con em trên đảo học chữ quốc ngữ để biết đọc, biết viết và nâng cao hiểu biết. Nói là làm nhưng khi bắt tay vào thực hiện ông gặp không ít khó khăn.

Nhờ những năm theo học ở Hội An, Trần Hối có quen biết với Phan Thêm (Cao Hồng Lãnh) và được tuyên truyền về chủ nghĩa Cộng sản, giác ngộ cách mạng nên sau này ông mới tham gia cách mạng.

Năm 1934, Cao Hồng Lãnh xuất dương sang Hồng Kông, tham gia hoạt động trong tổ chức Đảng Cộng sản Đông Dương tại Trung Quốc thì Trần Hối mất liên lạc. Cũng từ mối quen biết này, những năm 1929-1936, Trần Hối liên hệ với một người họ hàng của Phan Thêm là Phan Hiền để nhờ hỗ trợ, giúp tiền mua sách vở, bút, mực về Cù Lao Chàm mở lớp dạy trẻ em học quốc ngữ miễn phí. Thời gian này, ông cũng đi làm thuê lấy tổ yến sào trên đảo cho chủ thầu để mưu sinh.

Năm 2022, kỷ niệm 115 năm sinh của ông, nhân dân Cù Lao Chàm luôn nhớ về Trần Hối - người thanh niên tiến bộ có công đóng góp to lớn cho việc truyền bá chữ quốc ngữ trên đảo và người quản lý yến sào đầu tiên của Hội An sau ngày đất nước thống nhất.

Với những cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, ông được Ủy ban Kháng chiến - Hành chính Miền Nam Trung bộ tặng Bằng khen và Chính phủ tặng Huân chương kháng chiến hạng Ba.

Để có kinh phí duy trì lớp học, ông mạnh dạn tổ chức một đội hô bài chòi và một đội chèo thuyền đến ngày lễ, Tết thì tổ chức để gây quỹ. Mặc dù điều kiện còn khó khăn nhưng việc tổ chức các hoạt động cũng rất bài bản, ông phân công các bạn trong làng như Trần Thiện, Trần Hoang phụ trách thực hiện, Vương Tranh làm thư ký, Trần Bân làm thủ quỹ.

Tháng 4.1945, trước sự việc lý trưởng bị dân kêu kiện do gian lận về công quỹ nên quận trưởng cách chức. Sự việc bất đắc dĩ khi Hội đồng hương chính xã tín nhiệm, vận động nên ông ra ứng cử và được nhân dân bầu trúng cử làm lý trưởng Cù Lao Chàm đến tháng 8.1945. Lúc này, phong trào truyền bá chữ quốc ngữ do chính phủ Trần Trọng Kim đề ra được nhân dân hưởng ứng tích cực. Trần Hối nhanh chóng vận động thanh niên trong xã tổ chức một nhóm gồm Trần Hối, Lê Dinh, Vương Tranh, Vương Ninh, Trần Bân, Nguyễn Diên để tổ chức truyền bá chữ quốc ngữ cho nhân dân trên đảo rất sôi nổi.

Cách mạng Tháng Tám thành công tại Hội An thì ngày 21.8.1945, chính ông Trần Hối - lý trưởng Cù Lao Chàm tuyên bố xóa bỏ chính quyền thực dân phong kiến, thành lập Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời và ông được bầu làm chủ tịch.

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Hang chim yến Cù Lao Chàm Ảnh: P.T.V

Sau khi bầu cử Quốc hội năm 1946, thực hiện chủ trương hợp nhất của Chính phủ, Hội An được chia làm 8 khu phố. Khu VIII (Tân Hiệp) gồm các đảo Cù Lao Chàm ông Trần Hối làm chủ tịch. Cuối năm 1947, Ủy ban kháng chiến nhập vào Ủy ban hành chính gọi là Ủy ban Kháng chiến - hành chính, ông tiếp tục làm làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến - hành chính khu. Tháng 2.1949, ông được kết nạp vào Đảng.

Tháng 1.1955, ông được Thị ủy Hội An bố trí tập kết ra miền Bắc làm cầu đường quốc lộ 1 tại Thanh Hóa. Sau đó ông công tác tại công ty khai thác gỗ Khe Nóng, Hà Tĩnh, những năm 1956-19577, làm trưởng phòng sản xuất gỗ Khe Nà thuộc Công ty quốc doanh lâm nghiệp Nghệ An. Năm 1958, tổ chức bố trí ông ra công tác tại Công ty Thuốc nam thuốc bắc Hà Nội. Cuối năm 1961 ông làm Cửa hàng trưởng Cửa hàng cung cấp, bán buôn thuốc nam, thuốc bắc ở 54 phố Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội thuộc Quốc doanh dược phẩm Hà Nội đến tháng 10.1974 thì nghỉ hưu.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông về lại quê hương Tân Hiệp sinh sống và cơ duyên đến với ông một lần nữa khi được làm nghề khai thác yến. Việc khai thác nguồn yến sào Cù Lao Chàm, trước đây chính quyền Việt Nam Cộng hòa giao cho chủ thầu là người Hoa, hợp đồng vẫn còn trong thời hạn khai thác đến hết năm 1976.

Tuy nhiên, sau khi Cù Lao Chàm được giải phóng, chính quyền cách mạng mời người trực tiếp quản lý khai thác yến đến làm việc, tuyên truyền, giải thích chính sách của nhà nước đối với việc quản lý tài nguyên quý hiếm, vận động bàn giao lại việc quản lý và khai thác yến sào cho UBND thị xã Hội An, kể cả số công nhân lao động, ghe thuyền, phương tiện, dụng cụ khai thác. Ngay sau khi nhận bàn giao, chính quyền thị xã cử ông Trần Hối quản lý. Tháng 11.1975 , UBND thị xã Hội An thành lập Đội quản lý và khai thác yến, có trụ sở tại Cù Lao Chàm và tiếp tục bổ nhiệm ông Trần Hối làm đội trưởng.

Mặc dù tuổi cao nhưng ông là một đảng viên mẫu mực, có uy tín, luôn tham gia các hoạt động tại địa phương, từ năm 1981 đến năm 1983 ông được bầu vào ban chấp hành Đảng bộ xã Tân Hiệp và làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã. Ở vị trí công tác nào ông cũng hoàn thành tốt nhiệm vị được giao, được đồng chí, đồng nghiệp kính trọng.

Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam Truyền thông Cu Ba ca ngợi mức tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Với tiêu đề: “Kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,5%”, hãng thông tấn Prensa Latina của Cu Ba trong tuần qua đã ca ngợi nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh hơn dự kiến.
Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào Quảng bá hình ảnh Quốc gia, thương hiệu và sản phẩm qua Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào
Hội chợ Hữu nghị Lào - Việt Nam, Việt Nam - Lào được diễn ra từ ngày 27-01/10, tại thành phố Kaysone Phomvihane, tỉnh Savannkhet (Lào), đã thu hút sự tham gia của những doanh nghiệp đến từ 02 nước gồm 120 gian hàng. Đây cũng là cơ hội gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, thắt chặt, phát triển hơn nữa mối quan hệ truyền thống hữu nghị, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước.
Theo Báo Quảng Nam
Nguồn: baoquangnam.vn

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị bệnh

Bệnh xá đảo Song Tử Tây cấp cứu ngư dân bị bệnh

Ngày 8/8, Bệnh xá đảo Song Tử Tây thuộc Lữ đoàn 146 (Vùng 4 Hải quân) đã tiếp nhận và kịp thời cấp cứu một ngư dân bị giảm áp.
Kiểm tra luyện tập diễu binh lực lượng vũ trang trên biển

Kiểm tra luyện tập diễu binh lực lượng vũ trang trên biển

Ngày 7 và 8/8, tại Khánh Hoà, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam đã kiểm tra và chỉ đạo công tác luyện tập thực hành vận động đội hình lực lượng diễu binh trên biển chuẩn bị cho diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025).
Xúc động trước hàng trăm lá thư tay của các cháu học sinh gửi tới Đặc khu Trường Sa

Xúc động trước hàng trăm lá thư tay của các cháu học sinh gửi tới Đặc khu Trường Sa

Sáng 4/8, tại phường Bắc Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã tổ chức trao hàng trăm lá thư tay của các cháu học sinh Trường Tiểu học Vạn Bảo (thành phố Hà Nội) gửi tới cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Đặc khu Trường Sa.
Huế: cải thiện đời sống ngư dân, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật khi vươn khơi, bám biển

Huế: cải thiện đời sống ngư dân, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật khi vươn khơi, bám biển

Ngày 1/8, tại Thành phố Huế đã diễn ra Chương trình "Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển" với nhiều phần quà gồm túi thuốc, bộ bình ắc quy, bóng đèn cho ngư dân nhằm động viên, giúp bà con tiếp tục vươn khơi bám biển.

Đọc nhiều

Cần Thơ chuẩn bị tổ chức Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ 2025

Cần Thơ chuẩn bị tổ chức Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ 2025

Ngày 22/8, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Cần Thơ phối hợp với Hội hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ TP. Cần Thơ và các sở, ban, ngành liên quan tổ chức họp bàn công tác chuẩn bị cho chương trình Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ.
Kadrinka Kadrinova - Nhà báo Bulgaria và hai thập kỷ viết về "phép màu Việt Nam"

Kadrinka Kadrinova - Nhà báo Bulgaria và hai thập kỷ viết về "phép màu Việt Nam"

Từ ký ức tuổi thơ ở Moscow đến những chuyến đi xuyên Việt, nhà báo Bulgaria Kadrinka Velichkova Kadrinova đã dành hai thập kỷ viết về Việt Nam bằng sự gắn bó, tin yêu. Những trang sách, bài báo và câu chuyện của bà không chỉ kể về lịch sử và đổi mới mà còn lưu giữ những rung động chân thành với Việt Nam như một phần trái tim.
Sắc màu Việt Nam rực rỡ tại World EXPO 2025 Osaka

Sắc màu Việt Nam rực rỡ tại World EXPO 2025 Osaka

Ngày 22/8, tại Triển lãm Thế giới - World EXPO 2025 Osaka (Nhật Bản), Chương trình giao lưu văn hoá Việt Nam - Nhật Bản chính thức khai mạc.
Giao lưu thể thao góp phần thắt chặt tình hữu nghị Việt Nam - Cuba

Giao lưu thể thao góp phần thắt chặt tình hữu nghị Việt Nam - Cuba

Ngày 23/8 tại Hà Nội, Hội hữu nghị Việt Nam - Cuba thành phố Hà Nội tổ chức Giải Pickleball hữu nghị Việt Nam - Cuba mở rộng năm 2025 và trao tiền ủng hộ nhân dân Cuba. Đây là hoạt động thiết thực nhân "Năm hữu nghị Việt Nam - Cuba", chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 02/9, hướng tới kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba (02/12/1960 - 02/12/2025).
Sinh viên Việt Nam tại Nga hướng về biển đảo Tổ quốc

Sinh viên Việt Nam tại Nga hướng về biển đảo Tổ quốc

Mới đây, đại diện thanh niên, sinh viên Việt Nam tại Nga đã tham gia chuỗi hoạt động ý nghĩa trên đảo Bạch Long Vĩ trong khuôn khổ chương trình “Thanh niên, sinh viên với biển, đảo Tổ quốc” năm 2025, do Thành đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên và Hội Sinh viên Việt Nam thành phố Hải Phòng tổ chức.
Hải quân Việt Nam tham gia diễu binh hữu nghị tại Malaysia

Hải quân Việt Nam tham gia diễu binh hữu nghị tại Malaysia

Ngày 17/8, tại thành phố George Town (bang Penang, Malaysia), đoàn công tác Hải quân Nhân dân Việt Nam cùng cán bộ, chiến sĩ Tàu 016 - Quang Trung đã tham gia Lễ diễu binh đường phố trong khuôn khổ Diễn tập đa phương Hải quân các nước ASEAN lần thứ 3 (AMNEX 3) do Hải quân Hoàng gia Malaysia đăng cai tổ chức.
Chiềng Sinh (Điện Biên) hướng tới giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 3%

Chiềng Sinh (Điện Biên) hướng tới giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 3%

Xác định phát huy lợi thế địa phương, xã Chiềng Sinh đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt chuẩn nông thôn mới, kinh tế - xã hội phát triển toàn diện, đời sống người dân nâng cao.
infographic 7 thang nam 2025 ha noi don 1836 trieu luot khach du lich
infographic dau hieu nhan biet lu quet
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Nhiều hoạt động cứu trợ người dân Nghệ An bị lũ lụt
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Thời tiết hôm nay (18/8): Áp thấp nhiệt đới gây mưa lớn ở nhiều nơi

Thời tiết hôm nay (18/8): Áp thấp nhiệt đới gây mưa lớn ở nhiều nơi

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, ngày 18/8, áp thấp nhiệt đới khiến cả đất liền lẫn Biển Đông đều mưa dông. Thời tiết xấu ảnh hưởng tới mọi hoạt động, sinh hoạt, đi lại của người dân.
Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Thời tiết hôm nay (01/8): Hà Nội có mưa dông, cảnh báo lốc sét

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 01/8.
Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Người dân chủ động theo dõi thời tiết, chằng chống nhà cửa, sẵn sàng ứng phó bão số 3 (Wipha)

Sáng 19/7, bão số 3 (Wipha) đã vượt qua đảo Lu Dông (Philippines), tiến vào Biển Đông với cường độ ngày càng mạnh. Dự báo trong những ngày tới, bão có thể đạt cấp 12, giật cấp 14, gây mưa lớn, biển động dữ dội, nguy cơ cao xảy ra lốc xoáy, sạt lở. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết, chủ động phòng tránh, chằng chống nhà cửa, không ra khơi và chuẩn bị các phương án ứng phó thiên tai phù hợp.
Những khuyến cáo người dân cần lưu ý để đảm bảo an toàn trước, trong và sau bão số 3

Những khuyến cáo người dân cần lưu ý để đảm bảo an toàn trước, trong và sau bão số 3

Sáng 20/7, cường độ bão số 3 (Wipha) mạnh lên đầu cấp 12 (118-133km/h), giật cấp 15. Dự báo trong hôm nay và những ngày tới, bão sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng tây, sau chuyển tây tây nam hướng về phía nước ta với tốc độ 20-25km/h. Trước diễn biến của bão, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) hướng dẫn kỹ năng ứng phó với bão số 3 và mưa lũ sau bão.
Thời tiết hôm nay (28/7): Hà Nội nắng nóng, có nơi trên 37 độ

Thời tiết hôm nay (28/7): Hà Nội nắng nóng, có nơi trên 37 độ

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết thành phố Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 28/7.
Thời tiết hôm nay (31/7): Miền Bắc nắng nóng với mức nhiệt 35-37 độ C

Thời tiết hôm nay (31/7): Miền Bắc nắng nóng với mức nhiệt 35-37 độ C

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, thời tiết ngày 31/7, khu vực Hà Nội, trung du, đồng bằng Bắc Bộ có nắng nóng với nhiệt độ cao nhất phổ biến 35 - 37 độ C; độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 60 - 65%. Tuy nhiên, đêm và chiều tối có mưa rào, có nơi mưa to cục bộ.
Phiên bản di động