"Nữ thành hoàng" khai sinh ra phố sách Đinh Lễ độc đáo nhất Hà Nội đã qua đời

Trên gác 2 khu tập thể số 5 cũ kỹ tại Đinh Lễ (Hà Nội), từ lâu dường như luôn tồn tại một thế giới khác - thế giới dành riêng cho những người yêu sách. Nơi đây được mệnh danh là khu tập thể nhiều sách nhất Thủ đô với đủ dòng sách đến từ các NXB khác nhau. Giữa không gian yên tĩnh và có phần hoài cổ, khi đến đây, độc giả có cơ hội được chìm đắm trong những cửa hiệu nhỏ chật kín sách. Họ muốn đọc bao lâu cũng được và nếu cần hỏi han về sách thì chính những chủ quầy ở đây, luôn luôn là những pho từ điển sống, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc.

Người mở đầu cho việc kinh doanh sách trong khu tập thể cũ này là bà Phạm Thị Mão (nguyên cán bộ của Tổng công ty phát hành sách Trung ương). Vì hoàn cảnh kinh tế khó khăn, 26 năm trước, bà Mão nghỉ việc ở cơ quan về kinh doanh sách ở vỉa hè Hà Nội.

Bà Phạm Thị Mão - người đầu tiên khởi sướng việc bán sách ở phố Đinh Lễ.

Không lâu sau, vợ chồng bà mua được một căn hộ trên gác hai, khu tập thể số 5 Đinh Lễ. Lúc đó, cả thành phố mới chỉ có 3 hiệu sách tư nhân và ở Đinh Lễ, bà Mão là người đầu tiên kinh doanh mặt hàng này.

Không chỉ thạo việc bán sách, bà Mão còn nổi tiếng với câu chuyện kiếm được 500 cây vàng từ cuốn sách "thần" Almanach - những nền văn minh thế giới. Vào những năm 1990, cuốn sách này chào bán cả nước không ai dám xuất bản nhưng chỉ có mình bà Mão dám vay 32 triệu để làm. 5 năm liên tiếp, cuốn ấy cứ tái bản lại hết sạch, người mua phải đứng xếp hàng.

Và cứ thế, bà Mão miệt mài sống với nghề sách, làm sách, bán sách trên phố Đinh Lễ. Thế nhưng vào sáng 25/5, người phụ nữ ấy đã mãi ra đi, để lại trong lòng người yêu sách nhiều tiếc nuối.

Dù tuổi đã cao nhưng bà Mão vẫn rất chăm đọc sách và cập nhật các đầu sách mới xuất bản.

Sáng nay, chị Vũ Thúy Hoa (Tổ phó khu dân phố, chủ một chủ tiệm sách nổi tiếng trên phố Đinh Lễ) chia sẻ trên trang cá nhân: "Thế là cái ghế này từ nay không còn bà ngồi, làng sách mất đi một người làm sách tiên phong, ưu tú. Phố Đinh Lễ mất bà, người khởi sinh phố sách Đinh Lễ -Nguyễn Xí.

Gần ba chục năm kể từ ngày vợ chồng bà mua căn nhà bé xíu, đẩy chiếc xe sắt ra bán sách ở Bờ Hồ rồi cuốn sách Almanach ra đời năm 1996 như một quả bom tấn báo hiệu sự khai sinh và phát triển rực rỡ của các nhà sách, công ty sách tư nhân, đến nay, ông bà đã làm chủ sáu căn nhà trong tập thể số 5. Công cuộc làm sách của bà đang tiến bước thì không may bà bị tai biến, gắng gượng và quyết chiến đấu cho tới lần thứ hai bà vẫn không rời trận địa. Mọi người ai cũng xót xa mong bà nghỉ sớm, còn tôi, tôi hiểu lắm, như tôi bà cũng là một người lính, đã ra trận là chiến đấu, chiến cho tới hơi thở cuối cùng.

Dương thế bộn bề, có lẽ đi về miền đất mới, bà lại kiến thiết thêm một phố sách, phố sách bình yên. Cảm ơn bà, chúc bà lên đường nhận nhiệm vụ mới và cả ở dưới ấy nữa mãi mãi mọi người nhắc đến bà một người yêu sách hơn cả bản thân mình... Vĩnh biệt bà".

Thu Hường