Trang chủ Quốc tế Văn hóa - Văn minh
16:18 | 19/03/2023 GMT+7

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới

aa
Ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng, và là một phần tất yếu trong quá trình phát triển của văn hóa và lịch sử nhân loại. Chính vì vậy, việc nghiên cứu ngôn ngữ cổ đại có thể cung cấp cho chúng ta những hiểu biết giá trị về xã hội cổ đại.
Singapore trở thành quốc gia nói tiếng Anh như thế nào? Singapore trở thành quốc gia nói tiếng Anh như thế nào?
Không phải tự nhiên mà Singapore - quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á với các ngôn ngữ chính là tiếng Quan Thoại, tiếng Mã Lai và tiếng Tamil - giờ đây được biết đến là một trong những quốc gia có khả năng sử dụng tiếng Anh thành thạo nhất thế giới.
Tiếng Việt là ngôn ngữ phổ biến thứ ba tại Australia Tiếng Việt là ngôn ngữ phổ biến thứ ba tại Australia
Theo kết quả cuộc điều tra dân số thực hiện 5 năm một lần được công bố gần đây, Tiếng Việt là ngôn ngữ phổ biến thứ ba tại Australia, chỉ sau tiếng Quan Thoại và Arab.

Tiếng Sumer

Một trong những ngôn ngữ viết cổ xưa nhất được biết đến là tiếng Sumer, có từ khoảng năm 3200 trước Công nguyên.

Tiếng Sumer được sử dụng ở miền Nam Lưỡng Hà (Iraq ngày nay). Tiếng Sumer giữ vai trò là ngôn ngữ thiêng liêng, ngôn ngữ trong nghi lễ, trong văn học và trong khoa học tại vùng Lưỡng Hà cho đến thế kỷ 1. Từ đó, tiếng Sumer bị quên lãng cho đến thế kỷ 19 khi các nhà khảo cổ và chuyên gia ngôn ngữ học bắt đầu giải mã các văn bản bằng đất sét khắc chữ hình nêm và khai quật các bản ghi do những người nói tiếng Sumer để lại. Tiếng Sumer là một ngôn ngữ biệt lập

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Tài liệu viết bằng tiếng Sumer (thế kỷ 26 TCN)

Tiếng Akkad

Tiếng Akkad là một ngôn ngữ cổ thuộc nhóm Ngôn ngữ Semit (thuộc ngữ hệ Phi-Á) từng được người dân ở vùng Lưỡng Hà cổ đại dùng để giao tiếp.

Ngôn ngữ này sử dụng hệ thống chữ viết hình nêm vốn được dùng trong tiếng Sumer cổ (một ngôn ngữ biệt lập không liên quan với tiếng Akkad). Tên gọi "tiếng Akkad" bắt nguồn từ tên thành phố Akkad - một trung tâm lớn của nền văn minh Lưỡng Hà Semit trong giai đoạn Đế quốc Akkad (khoảng 2334–2154 trước Công nguyên).

Danh xưng riêng bằng tiếng Akkad đã được chứng thực lần đầu trong các văn bản Sumeria niên đại khoảng cuối thế kỷ XXIX trước Công nguyên.Từ nửa sau thiên niên kỷ thứ ba trước Công nguyên (khoảng năm 2500 TCN) thì bắt đầu xuất hiện các văn bản viết hoàn toàn bằng tiếng Akkad.

Tính đến nay, người ta đã khai quật được hàng trăm nghìn văn bản và mẩu văn bản viết bằng tiếng Akkad với nội dung bao quát các chủ đề như thần thoại, pháp luật, khoa học, thư từ, sự kiện chính trị và quân sự…

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Chữ khắc bằng tiếng Akkad trên đài tưởng niệm Manishtushu

Chữ tượng hình Ai Cập

Một ngôn ngữ cổ khác là tiếng Ai Cập, có từ khoảng 3000 năm trước Công nguyên. Tiếng Ai Cập được dùng để viết chữ tượng hình, được sử dụng cho các văn bản tôn giáo, chữ khắc và kiến ​​trúc hoành tráng.

Chữ tượng hình Ai Cập cũng được sử dụng để viết trên giấy cói, một loại vật liệu giống như giấy làm từ thực vật được sử dụng cho các tài liệu viết tay thời xưa.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Chữ tượng hình trong lăng mộ vua Seti I, thế kỉ 13 trước Công nguyên

Tiếng Hitti

Tiếng Hitti là một ngôn ngữ Ấn-Âu, bản ngữ của người Hitti, một dân tộc Tiểu Á thời đồ đồng có vùng lãnh thổ bao trùm khu vực bắc Levant và Thượng Lưỡng Hà.

Ngôn ngữ này được viết bằng chữ hình nêm, ghi nhận trực tiếp từ thế kỷ XVI trước Công nguyên đến thế kỷ XIII trước Công nguyên.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Văn bản cổ khắc bằng tiếng Hitti

Tiếng Do Thái (tiếng Hebrew)

Tiếng Hebrew (cũng được gọi là "tiếng Do Thái") là một ngôn ngữ bản địa tại Israel, được sử dụng bởi hơn 9 triệu người trên toàn cầu, trong đó 5 triệu người ở Israel. Những mẫu viết chữ Cổ Hebrew cổ nhất có niên đại từ thế kỷ 10 trước Công nguyên.

Tiếng Hebrew biến mất như một ngôn ngữ nói hàng ngày từ khoảng năm 200 đến 400. Đến thế kỷ 19, nó được hồi sinh như một ngôn ngữ nói và viết phổ biến cho đến ngày nay.

Tiếng Hebrew hiện đại là một trong hai ngôn ngữ chính thức của Nhà nước Israel (ngôn ngữ còn lại là tiếng Ả Rập chuẩn hiện đại), còn tiếng Hebrew tiền hiện đại được dùng khi cầu nguyện và nghiên cứu trong các cộng đồng người Do Thái hiện nay.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Một tài liệu cổ được viết bằng tiếng Hebrew

Tiếng Phạn

Tiếng Phạn là một ngôn ngữ cổ của Ấn Độ, có nguồn gốc từ khoảng năm 1500 trước Công nguyên. Nó được sử dụng cho các văn bản tôn giáo, thơ ca, triết học và vẫn còn được nghiên cứu cho đến ngày nay.

Tiếng Phạn được biết đến với ngữ pháp phức tạp và được sử dụng trong kinh Vệ đà, văn bản Hindu cổ đại tạo thành nền tảng của Ấn Độ giáo.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Một tác phẩm hội họa được sáng tác trong giai đoạn từ năm 400 - 200 trước Công nguyên, và được vẽ lại vào thế kỷ 19

Tiếng Trung cổ

Tiếng Trung cổ là một ngôn ngữ cổ khác có lịch sử lâu đời, với các ký tự được viết từ khoảng năm 1200 trước Công nguyên.

Hình thức sớm nhất của ngôn ngữ này được sử dụng cho mục đích bói toán, và vẫn được hàng triệu người sử dụng ngày nay.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Tiếng Trung cổ

Tiếng Phoenicia

Tiếng Phoenicia là một ngôn ngữ xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1200 trước Công nguyên tại một vùng ven Địa Trung Hải, ngày nay là Liban, duyên hải Syria, duyên hải Bắc Israel, một phần Síp và vùng lân cận thuộc Thổ Nhĩ Kỳ.

Tiếng Phoenicia là ngôn ngữ thương mại và thương mại phục vụ cho các hoạt động giao thương của người Phoenicia. Chữ viết này sau đó đã phát triển thành bảng chữ cái Hy Lạp và La tinh, và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Bảng chữ cái tiếng Phoenicia

Tiếng Aram

Tiếng Aram, một ngôn ngữ cổ được sử dụng ở Trung Đông từ khoảng thế kỷ thứ 10 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên. Nó được sử dụng như một ngôn ngữ chung vào thời trị vì của đế chế Ba Tư, và là ngôn ngữ dùng để viết trong các văn bản tôn giáo (như Kinh thánh).

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Tiếng Aramaic – Ngôn ngữ lâu đời còn tồn tại tới ngày nay

Tiếng Goth

Khi nhắc đến ngôn ngữ Goth, người ta thường đề cập đến việc ngôn ngữ Đức cổ đại này được nói bởi người Gothic vào thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên.

Ngoài ra, nó còn biết đến như là một ngôn ngữ được sử dụng để dịch Kinh Thánh sang tiếng Đức, gọi là Kinh thánh Goth.

Tiếng Goth có hệ thống ngữ pháp phức tạp và vốn từ vựng phong phú, có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của một số ngôn ngữ hiện đại, chẳng hạn như tiếng Đức và tiếng Anh.

10 ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới
Tiếng Goth
Triển lãm Truyện Kiều với 21 ngôn ngữ tại Pháp Triển lãm Truyện Kiều với 21 ngôn ngữ tại Pháp
Kỷ niệm 255 năm Ngày sinh, tưởng niệm 200 năm Ngày mất của Đại thi hào Nguyễn Du và đánh dấu 14 thập kỷ Truyện Kiều ra thế giới, triển lãm "Truyện Kiều và các bản dịch" đã được tổ chức ở Paris từ ngày 12-26/9.
Người bắc nhịp cầu kết nối ngôn ngữ Việt Nam - Tây Ban Nha Người bắc nhịp cầu kết nối ngôn ngữ Việt Nam - Tây Ban Nha
Xuất phát từ tình yêu dành cho ngôn ngữ Tây Ban Nha, với mong muốn có thể quảng bá tri thức, lan tỏa nhiệt huyết, giúp các nhà nghiên cứu và những người Việt Nam học tiếng Tây Ban Nha có được bộ công cụ hữu ích để tiếp cận ngôn ngữ đặc biệt này, nhà báo - dịch giả Vũ Văn Âu đã biên soạn cuốn Từ điển Việt - Tây Ban Nha.

Nguyễn Thuận
Nguồn:

Tin bài liên quan

Việt Nam lần thứ 3 trúng cử thành viên Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO 2005

Việt Nam lần thứ 3 trúng cử thành viên Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO 2005

Từ ngày 18 - 20/6/2025 tại trụ sở UNESCO (Paris) đã diễn ra kỳ họp Đại hội đồng lần thứ 10 Công ước 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa. Đặc biệt kỳ họp đánh dấu Việt Nam tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai liên tiếp là thành viên của Ủy ban liên chính phủ Công ước.
Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa: Chiến lược nâng tầm vị thế Việt Nam

Ngày 22/5 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo toàn quốc bàn giải pháp đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa. Tại đây, nhiều ý kiến khẳng định: hội nhập quốc tế về văn hóa đang trở thành một hướng đi chiến lược trong phát triển bền vững, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ văn hóa toàn cầu.
Văn hoá dùng bữa của người Châu Âu bạn nên biết

Văn hoá dùng bữa của người Châu Âu bạn nên biết

Dưới đây là một số quy tắc cơ bản trong vô vàn những quy tắc bắt buộc phải biết trên bàn ăn của người châu Âu. Bạn cần biết những quy tắc này để không trở nên thiếu chuyên nghiệp, kém sang trọng trong mắt chủ tiệc và những vị khách khác cùng bàn.

Các tin bài khác

Singapore báo động về lừa đảo trực tuyến

Singapore báo động về lừa đảo trực tuyến

Một phụ nữ tại Singapore mất 1,2 triệu SGD (gần 23 tỷ đồng) chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng cho kẻ lừa đảo giả danh nhân viên từ Trung tâm Chống lừa đảo của lực lượng cảnh sát Singapore (ASC).
Dự báo và hóa giải những đại nạn của nhân loại

Dự báo và hóa giải những đại nạn của nhân loại

Hai đại nạn là chiến tranh và thiên tai đã và đang gieo nhiều tang tóc, đau thương cho loài người. Năm 2025, những nạn này sẽ ra sao và chúng ta cần làm gì để hóa giải? Giới chuyên môn thuộc các lĩnh vực khoa học duy vật, tôn giáo và khoa học huyền bí phương Đông có một số nhận định để tham khảo.
Nhật Bản muốn đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) thành di sản phi vật thể

Nhật Bản muốn đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) thành di sản phi vật thể

44/47 tỉnh ở Nhật Bản đang hướng tới mục tiêu đưa văn hóa onsen (tắm suối nước nóng) của nước này trở thành di sản phi vật thể.
Toàn cầu hóa biến Bollywood thành một nền công nghiệp có thế lực lớn trên thế giới

Toàn cầu hóa biến Bollywood thành một nền công nghiệp có thế lực lớn trên thế giới

Toàn cầu hóa đã mang lại lợi ích to lớn cho ngành công nghiệp Bollywood. Một trong những lợi ích quan trọng nhất là sự mở rộng thị trường quốc tế, điều này cho phép phim Bollywood tiếp cận với khán giả toàn cầu, đặc biệt là ở các quốc gia có cộng đồng người Ấn Độ di cư lớn đông đảo như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Canada và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Sự mở rộng này làm cho doanh thu tăng lên thông qua doanh số bán vé, quyền phát trực tuyến và các hợp đồng phân phối quốc tế...

Đọc nhiều

Tin quốc tế ngày 23/6: Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngăn Iran đóng eo biển Hormuz

Tin quốc tế ngày 23/6: Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngăn Iran đóng eo biển Hormuz

Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngăn Iran đóng eo biển Hormuz; Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp khẩn; Campuchia dừng toàn bộ nhập khẩu nhiên liệu và khí đốt từ Thái Lan... là tin quốc tế đáng chú ý ngày 23/6.
Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ: Lan tỏa tinh thần hòa giải và phát triển

Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ: Lan tỏa tinh thần hòa giải và phát triển

Ngày 22/6 thành phố Đà Nẵng, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng phối hợp tổ chức chương trình Giao lưu hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ, thu hút khoảng 3.000 đại biểu, người dân và du khách tham gia.
Văn hóa Việt tỏa sáng tại thủ đô Ba Lan

Văn hóa Việt tỏa sáng tại thủ đô Ba Lan

Ngày 22/6, tại Quảng trường Thành cổ Warsaw đã diễn ra Lễ hội Văn hóa Việt Nam lần thứ III tại Ba Lan, đánh dấu sự kiện mở màn cho Tuần Văn hóa - Du lịch Việt Nam tại quốc gia Trung Âu này. Sự kiện thu hút đông đảo kiều bào, người dân sở tại và du khách quốc tế, mang đến không gian nghệ thuật đậm đà bản sắc và thông điệp hữu nghị sâu sắc giữa hai dân tộc.
Tin quốc tế ngày 22/6: Israel tuyên bố sẵn sàng hành động đơn phương để ngăn chương trình hạt nhân Iran

Tin quốc tế ngày 22/6: Israel tuyên bố sẵn sàng hành động đơn phương để ngăn chương trình hạt nhân Iran

Israel tuyên bố sẵn sàng tấn công Iran mà không chờ phản ứng từ Mỹ; Houthi cảnh báo nối lại tấn công nếu Mỹ can dự vào xung đột Israel - Iran; Thủ tướng Thái Lan sẽ không từ chức... là tin tức quốc tế đáng chú ý ngày 22/6.
Bộ Y tế khảo sát, hỗ trợ nâng cao năng lực Bệnh xá Lữ đoàn 175

Bộ Y tế khảo sát, hỗ trợ nâng cao năng lực Bệnh xá Lữ đoàn 175

Ngày 21/6, tại huyện Năm Căn (tỉnh Cà Mau), Bộ Y tế phối hợp với Quân chủng Hải quân tổ chức chương trình khảo sát, đánh giá thực trạng và nhu cầu hỗ trợ Bệnh xá Lữ đoàn 175, Vùng 5 Hải quân.
Quân y Đảo Trường Sa cứu chữa kịp thời ngư dân gặp nạn trên biển

Quân y Đảo Trường Sa cứu chữa kịp thời ngư dân gặp nạn trên biển

Sáng 21/6, tại Đảo Trường Sa, lực lượng quân y đã hoàn tất việc bàn giao ngư dân Tiêu Viết Bút (sinh năm 1970, quê xã Bình Trị, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) cho tàu cá QNg 95657TS, sau khi ông được điều trị ổn định chấn thương do tai nạn lao động trên biển.
Báo chí - Người bạn đồng hành cùng Vùng 5 Hải quân

Báo chí - Người bạn đồng hành cùng Vùng 5 Hải quân

Quản lý vùng biển đảo Tây Nam có vị trí chiến lược quan trọng, Vùng 5 Hải quân là lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền biển đảo, giữ vững an ninh chính trị – trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới biển Tây Nam. Đồng hành cùng nhiệm vụ ấy, báo chí trong và ngoài quân đội đã phát huy vai trò cầu nối giữa người lính biển và nhân dân cả nước, góp phần lan tỏa hình ảnh người chiến sĩ Hải quân trong thời kỳ mới, củng cố “thế trận lòng dân” và mặt trận tư tưởng trên biển.
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
infographic quan he doi tac chien luoc toan dien viet nam phap
infographics viet nam tai dac cu chu tich uy ban ky thuat thuong truc to chuc hai quan the gioi
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Thời tiết hôm nay (23/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở vùng núi và trung du Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ

Thời tiết hôm nay (23/6): Mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở vùng núi và trung du Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ

Từ chiều tối 22/6 đến rạng sáng 23/6, nhiều nơi tại Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to, cục bộ mưa rất to, tập trung ở các tỉnh: Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh.
1.000 người tham gia đồng diễn Ngày Yoga quốc tế 2025 tại Hà Nội

1.000 người tham gia đồng diễn Ngày Yoga quốc tế 2025 tại Hà Nội

Sáng 21/6, tại Cung Thể thao Quần Ngựa (Hà Nội), Ngày quốc tế Yoga 2025 đã chính thức khai mạc với màn đồng diễn quy mô lớn có sự góp mặt của 1.000 người yêu mến bộ môn này gồm các cán bộ, người của công chúng, các nhà ngoại giao, liên đoàn Yoga, các câu lạc bộ và cá nhân tập luyện Yoga.
Chỉ từ 4,9 tỷ đồng sở hữu nhà phố Vinhomes - “Cú bật” tài chính cho nhà đầu tư trẻ

Chỉ từ 4,9 tỷ đồng sở hữu nhà phố Vinhomes - “Cú bật” tài chính cho nhà đầu tư trẻ

Giữa làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng và quy hoạch tại Hải Phòng, Dương Kinh nổi bật như một điểm đến mới của dòng tiền bất động sản. Đặc biệt, sự hiện diện của đại đô thị Vinhomes Golden City với chính sách giãn xây độc đáo và loạt ưu đãi “bỏng tay” đã mở toang cánh cửa đầu tư cho cả những người trẻ vốn mỏng nhưng tầm nhìn dài hạn.
Thời tiết hôm nay (20/6): Hà Nội có mưa rào và dông

Thời tiết hôm nay (20/6): Hà Nội có mưa rào và dông

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 20/6.
VinFast VF 7 - SUV điện lý tưởng từ phố thị tới tỉnh xa

VinFast VF 7 - SUV điện lý tưởng từ phố thị tới tỉnh xa

Chạy phố nhẹ nhàng, leo đèo vững chãi, sạc điện tiện lợi khắp nơi – VinFast VF 7 là chiếc SUV điện đúng nghĩa “một cho tất cả” dành cho người dùng ba miền.
Thời tiết hôm nay (19/6): Miền Bắc nắng nóng, có nơi trên 36 độ

Thời tiết hôm nay (19/6): Miền Bắc nắng nóng, có nơi trên 36 độ

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 19/6, khu vực đồng bằng Bắc Bộ và Hòa Bình còn nắng nóng với nhiệt độ cao nhất phổ biến 35-36 độ, có nơi trên 36 độ. Độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 55-60%. Từ ngày 20/6 nắng nóng dịu dần.
Phiên bản di động