Phòng tham vấn tâm lý: Khi trường học là nơi “chữa lành”

Không chỉ là nơi để học tập, trường học còn có thể trở thành một mái nhà an toàn, yêu thương, nơi học sinh được lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ vượt qua những khó khăn về tinh thần. Mô hình Phòng tham vấn tâm lý do Tổ chức Cứu trợ trẻ em (SCI) triển khai thực hiện là minh chứng rõ nét cho vai trò này.

Tâm lý thận trọng bao trùm thị trường vàng thế giới

Thuế quan của Tổng thống Trump khiến người tiêu dùng Mỹ lo lắng

Hành trình tìm lại chính mình

Triệu Văn Trung (học sinh lớp 9, trường Tiểu học và Trung học cơ sở Cam Cọn, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) từng là cái tên khiến thầy cô và bạn bè mỗi lần nghe đến đều phải lắc đầu ngao ngán. Hình ảnh quen thuộc về Trung là đôi mắt mệt mỏi lờ đờ, lúc nào cũng gục xuống bàn ngủ trong giờ học. Chẳng lúc nào Trung chú tâm viết bài hay lắng nghe lời giảng từ thầy cô.

Trung kể, năm 2022 là khoảng thời gian em chìm đắm trong thế giới ảo của trò chơi điện tử. Những đêm dài thức trắng chơi game khiến tình trạng đi học muộn, không làm bài tập về nhà, ngủ gật trong lớp… diễn ra gần như mỗi ngày. Thành tích học tập theo đó cũng tụt dốc không phanh. Bạn bè xa lánh, thầy cô nhiều lần nhắc nhở nhưng không hiệu quả. Càng nhắc nhở, Trung lại càng khép mình và dần đánh mất kết nối với mọi người xung quanh.

Mọi thứ chỉ dần thay đổi khi Trung được giới thiệu đến Phòng tham vấn tâm lý của trường. Mang trong mình cảm giác sợ hãi và lo lắng, Trung e ngại những điều mình chia sẻ sẽ không được đón nhận, bị đánh giá hay thậm chí bị tiết lộ cho tất cả mọi người. Thế nhưng từ những giây phút đầu tiên đặt chân vào phòng, không gian yên tĩnh, riêng tư và sự ân cần của cô Tuyết Mai, giáo viên, chuyên gia tư vấn tâm lý của trường đã giúp Trung dần cảm thấy thoải mái.

Em Triệu Văn Trung tìm đến Phòng tham vấn tâm lý của trường và nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ cô Tuyết Mai. (Ảnh: Đinh Hòa)

“Khi chia sẻ với cô Mai, em cảm thấy mình được lắng nghe, được thấu hiểu và được tôn trọng. Cô không chỉ trích mà nhẹ nhàng giải thích để em hiểu việc chơi game quá đà sẽ lấy đi nhiều điều quan trọng: thời gian, tinh thần minh mẫn, quan hệ với bạn bè và cả mục tiêu cuộc sống. Cô động viên, đưa ra những giải pháp để em thay đổi, cố gắng hơn trong học tập”, Trung nói.

Với Trung, cô Mai không chỉ là người giúp em nhận ra vấn đề, mà còn luôn đồng hành trong từng bước thay đổi. Trung được phân công đảm nhiệm một số công việc như chăm sóc vườn rau, kiểm tra khu vực sinh hoạt chung, điểm danh các bạn trong bữa ăn… Ban đầu, Trung thực hiện đối phó chỉ vì được giao, nhưng dần dần, em nhận ra ý nghĩa và trách nhiệm trong từng công việc mình làm.

Những lời động viên từ thầy cô, những lời khen bất ngờ từ bạn bè khi thấy Trung hoàn thành tốt nhiệm vụ đã giúp em tìm lại chính mình. Lần đầu tiên sau nhiều tháng, Trung cảm nhận được sự tin tưởng từ mọi người và nhìn thấy giá trị của bản thân. Từng bước, em thay đổi: học tập chăm chỉ hơn, chủ động tham gia các hoạt động tập thể và cởi mở hơn trong giao tiếp với bạn bè.

Góc nhỏ mang lại thay đổi lớn

“Từ một học sinh bị đánh giá là ý thức kém, chẳng thầy cô nào có niềm tin vào việc có thể thay đổi em thì đến nay, sau hơn 1 năm, Trung đã là một học sinh gương mẫu luôn nhận được sự tin tưởng và yêu mến từ thầy cô, bạn bè. Đó là thành công mà Phòng tham vấn tâm lý của trường mang lại”, cô Nguyễn Thị Tuyết Mai, giáo viên môn Ngữ văn, trường Tiểu học và Trung học cơ sở Cam Cọn nói.

Em Triệu Văn Trung (thứ 3 từ trái sang) giờ đây đã trở nên hòa đồng, được thầy cô, bạn bè yêu quý. (Ảnh: Đinh Hòa)

Phòng tham vấn tâm lý được xây dựng từ tháng 7/2022 với sự hỗ trợ của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em. Bên cạnh việc đầu tư cơ sở vật chất, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em cũng tổ chức các buổi tập huấn để giáo viên và nhóm học sinh nòng cốt biết cách nhận diện, hỗ trợ những bạn gặp vấn đề tâm lý. Các thầy cô được đào tạo chuyên sâu nhiều kỹ năng như lắng nghe, thấu cảm, phản hồi, lập kế hoạch tư vấn…

Cô Mai chia sẻ: “Trước đây, học sinh thường rất lo lắng, sợ hãi khi phải trao đổi với giáo viên. Nhưng sau khi được tập huấn, chúng tôi học cách lắng nghe trước, sau đó khéo léo đặt câu hỏi để thấu hiểu căn nguyên vấn đề. Quan trọng nhất là giúp các em tìm ra hướng giải quyết phù hợp. Nhiều em đã mở lòng, kể cả những câu chuyện rất riêng tư vì các em tin tưởng rằng thông tin sẽ được giữ bí mật”.

Tính đến nay, Phòng tham vấn tâm lý đã tiếp nhận và hỗ trợ 24 học sinh. Mỗi em đều được xây dựng kế hoạch hỗ trợ chi tiết và phù hợp với hoàn cảnh cá nhân. Các thầy cô phân công theo dõi sát sao từng trường hợp, đảm bảo đồng hành cùng các em trong suốt quá trình này. Toàn bộ hồ sơ và thông tin cá nhân của học sinh được lưu trữ và bảo mật tuyệt đối, tạo niềm tin và sự yên tâm cho các em cũng như gia đình. Nhờ đó, nhiều học sinh đã có những thay đổi tích cực, không chỉ cải thiện tinh thần mà còn phát triển toàn diện hơn trong học tập và cuộc sống.

Theo cô Mai, hiện Phòng tham vấn tâm lý vẫn hoạt động đều đặn với giáo viên trực xuyên suốt giờ hành chính, sẵn sàng hỗ trợ bất cứ khi nào học sinh cần. Tổ chức Cứu trợ Trẻ em còn triển khai nhiều chiến dịch truyền thông; hỗ trợ các sáng kiến sinh hoạt nhóm, truyền thông và đối thoại của nhóm trẻ em nòng cốt… nhằm nâng cao nhận thức cho các em học sinh trong trường. Cô Mai hy vọng những mô hình, hoạt động này sẽ được nhân rộng ra tất cả các trường trên cả nước. Đây là cách thiết thực để đồng hành cùng các em học sinh trong hành trình khôn lớn và trưởng thành.

Phòng tham vấn tâm lý hỗ trợ các sáng kiến sinh hoạt nhóm, truyền thông và đối thoại của nhóm trẻ em nòng cốt. (Ảnh: Đinh Hòa)

Bà Đinh Thị Nhuận, Cố vấn kỹ thuật lĩnh vực Sức khỏe và Dinh dưỡng của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em cho biết, sức khỏe tâm thần của trẻ em và thanh thiếu niên tại Việt Nam hiện nay đang trở thành vấn đề đáng báo động. Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra, nhiều em gặp phải các triệu chứng như lo âu, trầm cảm, căng thẳng, thậm chí có ý định tự tử. Để cải thiện thực trạng này, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em đã triển khai hàng trăm hoạt động truyền thông sáng tạo nhằm nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần dành cho giáo viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng, cũng như góp phần giảm kỳ thị về chủ đề sức khỏe tâm thần.

Từ năm 2013 đến nay, với sự hỗ trợ của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, đã có 84 Phòng tham vấn tâm lý thân thiện với trẻ em được thành lập và duy trì tại các trường học. Những phòng tham vấn này không chỉ là nơi hỗ trợ sơ cứu tâm lý mà còn chuyển gửi các trường hợp cần trị liệu đến cơ sở chuyên môn.

Điểm đặc biệt trong cách tiếp cận của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em là chú trọng sự tham gia của các bạn trẻ trong quá trình thiết lập. Từ việc trang trí, sắp xếp bàn ghế đến cách bố trí giá sách, mọi chi tiết đều được chính các em học sinh đóng góp ý tưởng, tạo nên môi trường thân thiện ấm áp, đảm bảo tính riêng tư giúp các em cảm thấy thoải mái, an toàn khi chia sẻ. Thái độ và chuyên môn của người tư vấn và sự đồng hành cam kết từ phía nhà trường cũng tạo sự tin tưởng hơn với các em.

“Việc hỗ trợ các trường xây dựng Phòng tham vấn tâm lý là một phần trong nỗ lực của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em nhằm góp phần hiện thực hóa chương trình xây dựng trường học hạnh phúc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang hướng đến. Chúng tôi hy vọng mô hình này sẽ nhận được sự tin tưởng từ học sinh, giúp các em có thêm động lực trong học tập và phát triển bản thân”, bà Đinh Thị Nhuận nói.

Tư vấn sức khỏe tâm lý cho phụ nữ Việt Nam tại Nhật Bản Ngày 4/8, Hội phụ nữ Việt Nam vùng Kansai (Nhật Bản) đã tổ chức Talkshow sức khỏe tâm lý cho phụ nữ Việt Nam tại Nhật Bản.

Thuế quan của Tổng thống Trump khiến người tiêu dùng Mỹ lo lắng Những lời đe dọa thuế quan thất thường của Tổng thống Donald Trump đang gây ra biến động lớn trong tâm lý người tiêu dùng, đe dọa đến cam kết củng cố nền kinh tế Mỹ vốn đang suy yếu.